Korona Virüs Nedeniyle Ücretsiz İzin Alımı

Ülkemizi ve tüm dünya ülkelerini etkisi altına alan, Dünya Sağlık Örgütü tarafından “uluslararası düzeyde kamu sağlığını tehdit eden acil durum” olarak ilan edilmiş Corona virüsünün hayatın her alanında etkileri görülmektedir. Ülkelere yayılan bu virüsten korunmak adına ülkemizde alınan ulusal düzeyde önlemler çalışma hayatını ve işletmeleri de olumsuz etkilemiştir. Bu süreçte çalışma hayatının birçok iş kolunda işverenlerin, çalışanlarına ücretsiz izin verdiği bilinmektedir.

Ücretsiz İzin Nedir?
Ücretsiz izin, mevzuatımızda düzenlenmemiş olup Yüksek Mahkeme kararları ile gelişmiş bir kavramdır. Ücretsiz izin, işveren ve işçinin anlaşarak bir süreliğine iş sözleşmesini askıya almaları anlamına gelmektedir.

Ücretsiz İzinin Çalışma Şartlarına Etkisi

• Ücretsiz izin halinde; işçi, işverene karşı iş görme borcu altında değilken işveren de işçiye bu dönemde ücret verme borcu altında değildir.
•  İşçinin ücretsiz izin yaptığı dönemde; işçiye sadece asıl ücreti değil ücret ekleri de ödenmeyip adına sigorta primi de beyan edilmemektedir.
• Ayrıca ücretsiz izin kapsamındaki süreler, çalışma süresinden sayılmamaktadır. Bu nedenle işçinin kıdemi ve yıllık izin süresi hesaplanırken ücretsiz izinde geçirilen süreler hesaplamaya dahil edilmez (Yargıtay 9.HD 1982 E./9363 K. sayılı ve 21.03.2012 Tarihli Kararı)

Hukuka Uygun Ücretsiz İzin İçin; İşçi ve İşverenin Yazılı Şekilde Anlaşmaları Gerekir;

Hukuka uygun bir ücretsiz izinden söz edebilmek için işçinin ve işverenin yazılı rızası gerekir. Yüksek Mahkeme kararlarına göre işçi ve işveren ücretsiz izin verme ve ücretsiz izin kullanma hususlarında birbirlerini zorlayamazlar. Dolayısıyla işverenin işletme gereği ya da makul neden bulunsa dahi tek taraflı olarak yapmış olduğu ücretsiz izin uygulaması geçersizdir. Ayrıca ücretsiz izin uygulamasını işçi kabul etmiyor ise iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir.

Ücretsiz İzin, Belirli Süreye Bağlanmalıdır;

Hukuka uygun bir ücretsiz izin uygulaması için bu iznin başlangıç ve bitişiyle belli bir süreye bağlanması da gerekmektedir. Aksi halde süresi belirsiz ve işçinin aleyhine olabilecek ucu açık süreler Yüksek Mahkeme tarafından geçersiz sayılmaktadır.

İşe Yeni Başlamış ya da Kıdemi Az Olan İşçi de Ücretsiz İzin Kullanabilir;

İşçinin ücretsiz izne çıkarılabilmesi için işçinin belirli bir süre o işyerinde çalışma şartı bulunmamaktadır. İşe yeni başlamış yahut kıdemi az olan bir işçi de gerekli şartların varlığı halinde ücretsiz izin kullanabilir.

Ücretsiz İzin, Ayları Kapsayabilir;

Hukuka uygun şekilde gerçekleştirilen ücretsiz iznin süresi, haftaları ya da ayları kapsayabilir, önemli olan işçi ve işveren tarafından makul belirli bir süreye bağlanmasıdır. Belirtmek gerekir ki makul süre, her somut olaya göre değişkenlik gösterebilecekse de; corona virüsü kapsamında bir ücretsiz izin uygulaması için alınan ulusal önlemlerin kapsadığı süre bu konuda yol gösterici olabilir. Makul olmayan sürede ücretsiz izin uygulaması, işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesine imkan tanır.